روستای گیسور گناباد در ۷۲ کیلومتری شمال شرقی گناباد قرار دارد و آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است. قدیمی‌ترین این آثار آتشکده‌ای است متعلق به دوره پیش از اسلام و معروفترین اثر نیز آرامگاه «جغتین گیسور» است. رامگاه «جغتین گیسور» به یکی از خوانین یا امرای مغول اختصاص دارد و در دورة ایلخانی (سدة هفتم و هشتم هجری) ساخته شده است.

روستای بیدخت گناباد که در محدودة شهرستان گناباد قرار گرفته، از نظر جاذبه‌های طبیعی، آثار تاریخی و اماکن زیارتی حایز اهمیت بسیار است. علاوه بر طبیعت زیبای روستای بیدخت گناباد، بقعه‌ای به نام «بقعة سلطانی» در آن جای دارد که مدفن چند تن از صوفیان نعمت اللهی از جمله «ملا سلطانعلی شاه گنابادی»، عارف و مفسر بی‌مانند شیعه، صاحب مهم‌ترین تفسیر عرفانی به نام «بیان السعادة» و «صالح علیشاه» است.

سلطان محمد عابد را بنابر روایتی برادر امام رضا (ع) و به روایتی دیگر عموی آن حضرت و فرزند امام جعفر صادق (ع) می‌دانند.

مجموعه سنگ بست فریمان روستایی است در کنار راه مشهد به فریمان و در ۴۰ کیلومتری جنوب مشهد. در فاصلة کمی از روستای سنگ بست محوطه باستانی بزرگی وجود دارد که بناهای به جا مانده در آن از نظر تاریخی و معماری در خور توجه‌اند. در واقع چون مجموعه سنگ بست فریمان در قدیم محل تلاقی راههای نیشابور، مرو، قهستان، هرات و توس بوده، منزلگاه مهمی در جاده ابریشم به شمار می‌آمده است.

مدرسه غیاثیه خرگرد خواف از شهرهای قدیمی خراسان بوده که حالا صرفاً روستای کوچکی است در پنج کیلومتری جنوب شرقی شهر خواف. در این ناحیه دو مدرسه بزرگ وجود دارد که اعتبار علمی و شکوه خرگرد در دوره‌ی اسلامی را به اثبات می‌رساند.

«شیخ ابوالقاسم علی گورکانی» (متوفی سال ۴۵۰ ه. ق) پنجمین قطب سلسله صوفیه «معروفیه» است.

بنای بازه‌هور به عنوان یکی از کهن‌ترین بناهای باقی‌مانده در خراسان در کنار راه قدیم مشهد - تربت حیدریه و در فاصله ۷۵ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد. بیشتر می‌پندارند که بازه هور یک آتشکده است، اما صحت این نظر به اثبات نرسیده: آنچه بنای بازه هورا را مورد توجه عموم باستان شناسان و پژوهشگران معماری ایران قرار داده، سبک معماری و خصوصا شیوة ساخت گنبد آن است. گنبد از عناصر بسیار مهم معماری ایران است که طی قرنها به کمال زیبایی و استحکام رسیده است.

«قطب الدین حیدر زاوه‌ای» (618- 531ه. ق) که گاه او را با «قطب الدین حیدر تونی» (متوفی 830ه. ق) اشتباه می‌گیرند، سرسلسله فرقه حیدریه و از معاصران «عطار نیشابوری» است. گفته‌اند که قطب الدین حیدر زاوه‌ای از ظهور و غلبه مغولان بر ایران خبر داد و خود همان ایام به غاری رفت و ناپیدا شد. پیروان قطب الدین طوق و حلقه آهنین در گوش خود می‌کردند تا از وسوسه آمیزش با زنان دور بمانند.

آرامگاه خواجه عزیز الله تربت جام متعلق به «خواجه زین الدین عزیز الله» از عارفان طریقه نقشبندیه در سده نهم هجری قمری است.

قلعه کرات تایباد، هم از نظر کاربری و هم از نظر معماری شبیه قلعه عباس آباد است، اما از آن جدیدتر و متعلق به دوره قاجار است.